اسکندر ابراهیمی زنجانی که بعدها نام مستعار و هنریش نریمان تبدیل یافت در مشهد به تاریخ بیستم اسفند ماه 1314 متولد گشت . پدرش که مردی هنرمند و اهل ذوق بود و خود سه تار و تار و نی را به خوبی می نواخت از همان دوران طفولیت پسر را زیر نظر و تربیت خود گرفته و وی را با ردیف ها و گوشه های موسیقی ایرانی آشنا و نواختن سه تار را به او می آموزد وی از سن 18 سالگی روی به نواختن عود آورد به طوری که در سال 1322 که بیش از هشت بهار از سنش نگذشته بود از طرف اداره انتشارات و رادیو مشهد دعوت به همکاری می شود و این دعوت را می پذیرد و حدود 16 سال همکاریش بارادیو مشهد ادامه می یابد و آخرین سمتش در آن اداره مسئول شورای موسیقی آن استان بود ، سپس به شیراز منتقل و مسئول شورای موسیقی رادیو شیراز می گردد و پس از 4 سال همکاری با این رادیو به تهران می آید و در رادیو ایران به عنوان تکنواز عود به همکاری و اجرای برنامه می کند .
خود نریمان می گوید : (( در عود استادی نداشتم ،فقط از راه گوش به رادیو های کشورهای همسایه استفاده بردم و به محمد عبدالوهاب خواننده و نوازنده بزرگ مصری به رادیو قاهره نامه نوشتم و درباره کوک و بعضی مسائل این ساز از وی سئولاتی کردم و مسائلی را مطرح نمودم ؛ پس از چندی عبدالوهاب در جواب نامه من نوشت که کوک عود همانی است که خود شما انجام داده اید و خلاصه کل نظریات مرا تائید کرد )).
نواختن عود نریمان در کشورهای همسایه طرفداران فراوان دارد به طوریکه چندی قبل منیر بشیر ، یکی از نوازندگان بزرگ عود موسیقی عرب است برای دیدن نریمان به ایران آمد و درباره این ساز ایرانی گفت و شنودی بین آنها می شود و طرز نواختن صحیح آن را با هم در میان می گذارند . منصور نریمان همکاری خود را در برنامه گلها همراه با خوانندگانی چون : محمودی خوانساری ، اکبرگلپایگانی ، حسین قوامی ، محمد رضا شجریان ، ایرج ، نادر گلچین و غیره شروع و در تلویزیون در برنامه جالبی به نام (( بشنو از نی )) که به سرپرستی و تهیه کنندگی دوست ادیب و فاضلم ، بهمن بوستان با همکاری آقایان : اصغر بهاری ، مجید نجاحی ، رضا شفیعیان ، عباس زندی ، محمد موسوی ، امیر ناصر افتتاح و فرهمند بافی اجرا می نمود و هفته یی یکبار به مدت یک ربع همراه با ضرب جهانگیر ملک در تلویزیون برنامه اجرا می کرد و در تکنوازی رادیو ، همراه با آقایان علی بهاری ، مهندس همایون خرم ، اسداله ملک ، حبیب اله بدیعی ، پرویز یاحقی ، کامران داروغه ، منصور صارمی ، جواد معروفی ، مجید نجاحی ، سیاوش زندگانی ، رضاورزنده ، محمد موسوی ، عماد رام ، جهانگیر ملک و امیر ناصر افتتاح شرکت داشته و در برنامه سنگین و خوبی که در فرستنده F.M) ) به رهبری مهندس همایون خرم اجرا می شد تکنواز عود آن برنامه بود .
منصور نریمان علاقه فراوانی به عود که در واقع همان بربط است و از ایران به سایر کشور های جهان به خصوص ممالک عرب رفته و یک ساز ایرانی است دارد و کوشش فراوان نمود تا از این ساز و نواختن آن را احیاء کند و آن را به صورت تکنوازی در آورد و شاگردان خوبی در این راه نیز تربیت کرد که می توان از آقایان : حسین بهروزی نیا ، محمد فیروزی و ... نام برد . منصور نریمان می گوید : (( در کلاس اول دبیرستان بودم که در نواختن دستگاهها و گوشه های موسیقی تا اندازه ای آشنایی پیدا کرده بودم ولی از نت بی اطلاع بودم و در مشهد هم در آن زمان کسی نبود که به من کمک کند و آموختن نت را بیاموزد ، لذا نامه هایی به هنرستان عالی موسیقی به استاد خالقی نوشتم و مشکل خود را با ایشان در میان نهادم و نوشتم که چون در تهران غریب هستم و کسی را ندارم که نزد آنان بروم ؛ استاد خالقی که در آن زمان رئیس هنرستان بودند در جواب نوشتند (( پسرم ، شما هم مانند فرزندان خود من هستید می توانید بیایید در منزل من بمانید و به فرا گرفتن نت در هنرستان همت گمارید )). ولی پدرم نپذیرفت و من در نامه هایی که بعدا برای این استاد بزرگوار فرستادم ، پس از تشکر فراوان از لطفف آن مرد هنرمند و هنر دوست ، خواستار گردیدم که از طریق مکاتبه نت را به من بیاموزد و استاد هم یک قطعه از عکس امضاء شده خود و دو جلد کتاب از دوره اول و دوم تالیف آقایان : موسی معروفی و نصرالله زرین پنجه را که با رعایت کامل نظریات استاد علینقی وزیری چاپ شده بود برایم فرستادند که هنوز آن ها را دارم و برایم بسیار عزیز می باشند و تا عمر دارم مدیون این استاد بی نظیر و عالیقدر خواهم بود )) .
منصور نریمان کنسرت های فراوانی جهت موسسات فرهنگی ، هنری و عام المنفعه اجرا کرده که بیشتر در بیمارستان ریوی شیراز بوده و بسیاری از هزینه های متفرقه آن را خودش متقبل می شده ، وی جهت شناساندن هر چه بیشتر موسیقی اصیل ایران و ساز عود که یکی از باستانی ترین سازهای ایرانی است ، مسافرت های متعددی همراه با آقایان : مهندس همایون خرم ، علی تجویدی ، حبیب اله بدیعی ، فرهنگ شریف ، علی اصغر بهاری، محمود خوانساری ، ایرج ، جهانگیر ملک به کشور های:آلمان انگلستان ، ایتالیا ، ترکیه ، ژاپن نموده و آهنگ های بسیاری ساخت که اولین آن (( لالا یی)) نام داشت و برای دخترش ساخت که آخر هر برنامه قصه های شب رادیو پخش می گردید . منصور نریمان سال ها قبل بنا به دعوت آقای علی رهبری و وزارت فرهنگ و هنر سابق ، در هنرستان عالی موسیقی ملی و دانشکده موسیقی به سمت استاد عود تدریس و همکاریش تا پایان سال 1358 ادامه داشت . وی علاوه بر آشنایی با نواختن تار و سه تار ، از خطی خوش و زیبا و نقاشی و نت نویسی بهره کافی نیز دارد ، وی در سال 1336 با خانمی از بستگان نزدیکش که اهل مشهد بود ازدواج نمود و ثمره ازدواج وی یک پسر و سه دختر می باشند که خانم سهیلا ابراهیمی فارغ التحصیل هنرستان عالی موسیقی و دانشکده موسیقی تهران می باشند و مدت 5 سال در ارکستر سازهای ملی ساز (( قانون )) می نواخت و خانم سوسن ابراهیمی که ایشان نیز فارغ التحصیل هنرستان عالی موسیقی بوده و در حال حاضر برای تکمیل تحصیلات در آلمان به سر می برد و خانم سمیرا ابراهیمی که از شاگردان خانم افلیا پرتو می باشد و با پیانو و نحوه نواختن آن آشنایی کامل دارد و دیگر پسری به نام حمید رضا ابراهیمی که از موسیقی اطلاعی ندارد ولی به آن علاقه یی بسیار دارد .
کلنل وزیری فرزند موسی ،افسر قزاق ، در نهم مهر ماه سال 1265 خورشیدی درتهران چشم به جهان گشود در پانزده سالگی نزد دایی خود حسینعلی خان ، به فرا گرفتن تار پرداخت و به توصیه او ، نواختن ویولون را هم آغاز کرد .و مدتی هم نزد درویش خان به تعلیم گرفتن تار مشغول شد و از شاگردان ممتاز آقا حسینقلی و درویش خان گشت
وزیری پس از چندی نزد یاور آقا خان یا یاور آقا خان که سرپرست موزیک نظام بود مقامات موسیقی و " نت " خوانی را یاد گرفت و همین آشنایی با " نت " بود که او رابرای شناخت موسیقی اروپایی روانه دیار فرنگ کرد و مدت سه سال در پاریس و دو سال در آلمان ، " علم هماهنگی " یا " هارمونی " و اصول دیگر موسیقی غرب و خط " نت " را آموخت و با این نوشته ها و اندوخته های گرانبها به وطنش ایران بازگشت و برای روشن کردن چراغ خاموش و از کار افتاده موسیقی ایران ، با عزم و اراده راسخ و همتی مردانه قد علم کرد و نه تنها به موسیقی مرده و از میان رفته ایران جان داد ، بلکه تا آنجا که از قدرت یک فرد عادی خارج است آن را پرورش داد و بزرگ کرد و بهمین جهت تمام موسیقیدانان ایران متفق القولند که استاد علینقی خان وزیری را باید پدر موسیقی جدید ایرانی دانست که گذشته از حقوق پدری ، " حق حیات " هم به گردن فرزند خود دارد زیرا نه تنها آن را تقریبا از " عدم " به وجود آورده بلکه به روح مرده و از کار افتاده آن نیز نیرو و نشاط تازه یی بخشیده است . استاد وزیری اولین پایه گذار موسیقی جدید ایران بعد از انقلاب مشروطیت بود که ردیفهای : آقا میرزا عبدالله و آقا حسینقلی را نوشت و برای اولین بار تعلیم صحیح ویولون را به عهده گرفت و به شاگردان آموخت که نواختن ویولون از کمانچه جدا می باشد
علینقی شاگردانی را تربیت کرد که هر یک از آنهادر موسیقی ایران از اساتید فن گشتند که از میان آنها می توان : ابوالحسن صبا ، روح الله خالقی ، موسی معروفی ، جواد معروفی ، حسین ملاح و فروتن راد نام برد
استاد وزیری در ساختن و پرداختن مارش های ملی و میهنی زحمات فراوانی کشید و قطعاتی مانند : " خاک ایران " ، " ای وطن " ، " مارش ظفر " را ساخت و بعد از عارف نخستین کسی بود که موسیقی ایران را از انزوا بیرون آورد و در دسترس عامه بطور علمی قرار داد
زنده یاد کلنل وزیری ، برای شناساندن موسیقی اصیل و سنتی ، کشور چه در داخل ایران و چه در خارج آن فعال و کوشا بود به طوری که علاوه بر کنسرت های متعددی که در سراسر کشور بر پا می کرد از هر فرصتی جهت شناسایی موسیقی ملی ایران استفاده می برد و زمانی که شادروان بدیع زاده ، جهت پر کردن صفحه و کارهای مربوط به موسیقی عازم هندوستان گردیده بود ، طی نامه یی که در ذیل آمده از وی خواسته که ببیند به چه وسائلی می توان در آن کشور موسیقی اصیل ایران را شناساند و کنسرت هایی بر پا کرد ؛ مقدمات آن را وی فراهم آورد
آثار وزیری
1- آثار بی آواز : به سوی تخت ، مارش ظفر ، مارش ایران ، مارش اصفهان ، بند باز ، دخترک ژولیده ، حاضر باش ، ژیمناستیک موزیکال ، دزدی بوسه ، رقص دختر من و تنها اثر سنفنیک موسوم به سنفونی شوم و آخرین اثر ایشان به نام " سنفونی نفت " . 2- موسیقی با آواز : این بخش تشکیل می شود از سرودها و ترانه ها مانند : سرودهای پاینده ایران ، سرود مهر ایران و آهنگهایی که روی شعر شاعران متقدم نهاده است ، مانند : خریدار تو ، شکایت نی ، نیمشب ، و غیره . 3- اپرت ها ، مانند : اپرت دایی کچل ، اپرت گلرخ ، اپرت شوهر بدگمان و غیره . 4- نمایشنامه ها ، مانند : خانم خوابند و نمایشنامه تشک پر قو
روحش شاد
علی تجویدی به سال 1298 شمسی در تهران خیابان ری متولد شد و از همان اوان کودکی زیر نظر مستقیم پدرش هادی خان تجویدی که خود هنرمندی بزرگ و از شاگردان ممتاز کمال الملک و اولین استاد مینیاتور در ایران بود ، قرار داشت و چون پدر علاوه بر نقاشی و مینیاتور با موسیقی هم آشنایی داشت و تار را نزد درویش فرا گرفته بود و آن را شیرین می نواخت ، کم کم علی را با این ساز آشنا ساخت و پس از چندی که وی به مرحله نوجوانی رسید و وارد پیشاهنگی شد نواختن فلوت و (( نت )) موسیقی را نزد آقای ظهیرالدینی آموخت و از شانزده سالگی ویلن را ابتدا نزد آقای سپهری آموخت و سپس مدت دو سال نزد استاد حسین یاحقی به فرا گرفتن ردیف های موسیقی ایرانی مشغول گردید.
علی تجویدی پس از چندی به کلاس استاد ابوالحسن خان صبا رفت و مدت هشت سال نزد ایشان به آموختن ویلن و سه تار همت گمارد و بنا به توصیه صبا برای تکمیل تکنیک نواختن ویلن و آشنایی با موسیقی غرب ، چند سالی را نزد ملیک آبراهیمیان و بابگن تامبرازیان رفت چرا که استاد معتقد بود هنرجو یا دوستدار نوازندگی ویولون ، برای استحکام انگشتان و آرشه ، باید چند سالی نزد یک معلم اروپایی ، متد گام های خارجی و برخی از قطعات ساده موسیقی غربی را بنوازد .
تجویدی پس از آن برای تکمیل هنر موسیقی چندین سال به مطالعه در زمینه (( هارمونی )) و ارکستراسیون نزد هوشنگ استوار پرداخت به طوری که بسیاری از آهنگهایی که قبلا ساخته بود مانند:آزاده ام ، صبرم عطا کن ، پشیمانم را شخصا برای ارکستر بزرگ تنظیم و اجرا نمود .
از آنجایی که موسیقی ایرانی با ادبیات فارسی و فلسفه و عرفان شرق بستگی کامل دارد و رشته تحصیلی او هم در زمینه ادبیات فارسی بود لذا در کنار کار موسیقی ایرانی از مطالعه کتب در این زمینه غفلت نورزید و ضمن آموزش در خدمت استاد ابوالحسن خان صبا ، در کنار ایشان به تعلیم شاگردان پرداخت و در کلاس آزاد موسیقی آن زمان در حقیقت سمت استادیار را به عهده داشت ، پس از فوت آن شادروان نیز در هنرستان عالی موسیقی ملی ، کار تعلیم ویولون شاگردان را به عهده داشت . علی تجویدی به حق یکی از بزرگترین آهنگسازان معاصر این سرزمین است که شاهکارهای بیشماری در پهنه هنر موسیقی از خود به یادگار بر جای نهاده ، ترانه های پرآوازه و دلنشین او که در آرشیو برنامه های (( گلها )) ضبط و نگاهداری شده یکی از میراث های گرانبهای هنر این مرز و بوم است .
ترانه هایی چون : (( مرا عاشقی شیدا )) ، (( شیرین بر )) ، (( آزاده ام )) ، (( آتش کاروان )) ، (( نه همزبانی )) ، (( دیدی که رسوا شد دلم )) ، (( صبرم عطا کن )) ، (( پشیمانم )) و صدها ترانه پر آوازه و پربار دیگر که هر یک یادآور خاطره یی از گذشته های هنری این استاد ارجمند است . آثاری که نمایانگر استعداد شگرف و متعالی او در هنر آهنگسازی است که یاد آن هیچگاه از خاطر هنردوستان و شیفتگان عالم موسیقی اصیل ایرانی بیرون نخواهد شد . آهنگ جالب و جاودانی وی که در مایه سه گاه با شعر خانم منیره طاها با صدای الهام بخش زنده یاد غلامحسین بنان در گلهای رنگارنگ شماره 190 به نام (( مرا عاشقی شیدا ، فارغ از دنیا ، تو کردی ؛ مرا عاقبت رسوا ، مست و بی پروا ، تو کردی ، تو کردی )) . اجرا شده یکی دیگر از گنجینه های موسیقی ایران است استاد تجویدی در سوگ صبا استادش آهنگی ساخت که در گلهای رنگارنگ شماره 173 با صدای خانم مرضیه و شعر معینی کرمانشاهی در سه گاه ساخت و پخش شد که مضمون آن چنین است :
چه صبایی چه صبایی
صفای این گلها بودی
چه صبایی چه صبایی
چراغ بزم ما بودی
تو که صاحب نظری
ز وفا باخبری
از یاران پا چرا کشیدی باز آ
تجویدی اقدام به نوشتن یکی از دستگاه های موسیقی ایرانی بر اساس بداهه نوازی که خود مبتکر آن بوده کرده است که اثری نفیس و ارزشمند و خدمتی بزرگ به موسیقی ملی و اصیل ایران میباشد.امید است خداوند بزرگ او را در فراهم آوردن این گونه آثار توفیق خدمت عنایت فرماید / زیرا موسیقی نیاز تاریخی انسان از آغاز تا ابدیت نخواهد بود....
استاد علی تجویدی آهنگساز و نوازنده ویولون صبح چهارشنبه در واپسین روزهای سال 1384 خورشیدی پس از چندی که تحت مراقبتهای پزشکی در منزل و بیمارستان قرار داشت، درگذشت
علی اصغر بهاری ، به سال 1284 در ناحیه بازار عباس آباد تهران متولدشد . پدرش محمد تقی خان ،( آن زمان هنوز فامیل رسم نبود ) وی را تحت تعلیم مستقیم خود قرار داد و به او طرز نواختن کمانچه را آموخت ولی پس از سه سال به وی گفت : از این به بعد باید به نواختن کمانچه دایی هایت گوش فرا دهی و طرز نواختن آنها را بیاموزی
علی اصغر سه دایی داشت به نامهای : اکبر ، رضا و حسن که هر سه از نوازندگان خوب و بنام کمانچه بودند و در ارکستر بزرگ بیست و چهار نفری که آقا ناظم ، پدر مرتضی خان محجوبی ترتیب داده بود شرکت می کردند سایر اعضای این ارکستر . نوازندگان و خوانندگانی نظیر : درویش خان ، حسین خان اسماعیل زاده ، طاهرزاده ، اقبال السلطان و غیره بودند واین نشانگر آنست که همکاری کردن در یک ارکستر با اساتید موسیقی وقت حتما مهارت و تبحر می خواست
علی اصغر بهاری، از دایی های خود چیزهایی را که باید بیاموزد آموخت تا اینکه در هجده سالگی همراه با ارکستر ابراهیم خان منصوری در کنسرتی که در یک سالن بر پا شده بود شرکت می کند و از همین جا آوازه شهرت بهاری به گوش موسیقی دانان می رسد و او را بنام نوازنده خوب و آگاه به نواختن گوشه هایی ایرانی می پذیرند
بهاری پس از چندی در مشهد کلاس موسیقی جهت تعلیم می گشاید و یک سال هم با حبیب سماعی استاد سنتور کار می کند و شاگرد تعلیم می دهند و بعدا به تهران می آید و توسط استاد روح الله خالقی به مدرسه موسیقی جهت تعلیم دعوت می شود و در هنرستان شروع به همکاری می نماید
وی با همکاری با مرکز حففظ و اشاعه موسیقی ایران ، شاگردان خوبی را تربیت کرد که هر کدام هم اکنون یکی از بهترین کمانچه کش های کشور می باشند . اصغر بهاری مردی است صادق و خوشرو و بی تکبر و خلاصه استاد و هنرمندی است از هر جهت والامقام و برای آموختن به شاگردان خود از هیچ کوشش و از خود گذشتگی دریغ نمی کند
در سال 1332 به رادیو دعوت می شود و در ارکستر های مختلف که استادانی نظیر : صبا ، عبادی ، حسین تهرانی و غیره شرکت داشتند ، همکاری می کند . علی اصغر بهاری ، مدتی نیز در دانشگاه تهران به تعلیم هنر آموزان می پردازد و اولین هنرمندی است که در تلویزیون تکنوازی کرد و مدت هشت بار به دعوت دولتهای فرانسه ، بلژیک و آلمان جهت اشاعه و شناساندن موسیقی ملی و این ساز اصیل ایرانی ، به آن ممالک مسافرت کرد . علی اصغر بهاری ، یکی از اساتید و بهترین کمانچه کش های ادوار موسیقی سنتی و نوین ایران می باشد.